اینکه فقیه بزرگی چون شیخ مرتضی انصاری رحمه الله در آثار فقهی و اصولی اش، علوم جفر و رمل را با ذکر اسم تایید کرده و بر آن صحه گذاشته، شرافتی بر علوم غریبه نیست، شرافتی است بر آگاهی آن فقیه بزرگ و روشن بین.
برای در اصالت و حقانیت علوم غریبه تردیدی نیست و در این میان، رمل و جفر قابلیت بیشتری برای بحث دارند چون بیشتر از بقیه موارد علوم غریبه در دسترس هستند و کاربرد و کارکردشان هم بیشتر است.
سوالی که در اینجا قابل طرح است این است که: میان رمل و جعفر چه رابطه ای وجود دارد؟ آیا این دو علم در عرض هم اند یا در طول هم؟ پاسخ این پرسش آسان نیست. علامه حسن زاده آملی می فرماید: رمل بصیر است و جفر خبیر.
استاد ما هم چنین می فرماید:
جفر و رمل مکمل همند. این آینده را به حال می آورد و آن حال را به آینده میبرد. این مستبصر میکند و آن مطمئن. این روشن میکند آن آگاه.
در واقع، رمل ما را به جفر هدایت می کند و جفر هم به رمل.
- ۹۵/۱۰/۱۳